“Ω Άη Νικόλα αφέντη μας,
έβγα απ’ τη γωνιά σου,
να ιδείς σχολειό που γένηκε
μπροστά στη γειτονιά σου”
[πατέρας Νικόλαος Αλεξίου, από τον επίλογο της ομιλίας του]
Με βαθιά συγκίνηση και σεβασμό στην ιστορική μνήμη, ολοκληρώθηκε το διήμερο εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκε στις 5 και 6 Ιουλίου 2025, στην Κράψη Ιωαννίνων, αφιερωμένο στα εγκαίνια του πλήρως ανακαινισμένου Δημοτικού Σχολείου Κράψης, 100 χρόνια μετά την επέκτασή του άνω ορόφου το 1925, με τα θεμέλιά του να χρονολογούνται αρχές του 18ου αιώνα και ίσως και ακόμα πιο πίσω στον 17ο αιώνα, στα οποία βρέθηκαν, όπως εικάζεται,ίχνη κατοικίας του Κραψίτη πατριάρχη Ιωάσαφ .
Το διήμερο, ήταν εκδήλωση μνήμης στους πεφωτισμένους δασκάλους και προέδρους της Κοινότητας Κράψης, από τον 19ο έως και τον 20ό αιώνα, που σημάδεψαν πνευματικά και κοινωνικά την ιστορία της περιοχής Κράψης, μέχρι την ημέρα που ήχησε για τελευταία φορά το κουδούνι τον Ιούνιο του 1986.
Στην ιδιαίτερα, φορτισμένη και συγκινησιακή ομιλία του, ο πατέρας Νικόλαος Αλεξίου (κατά κόσμο παπά Νικόλας),σε ρόλο τελετάρχη, βαθιά συγκινημένος, μίλησε για το πώς ο Άη Νικόλας του έδωσε δύναμη και πίστη για να ανταποκριθεί στην ύψιστη τιμή που του έκαναν οι ευεργέτες, όταν από το 2019 του εμπιστεύτηκαν τη διαχείριση όλων των εργασιών και της επετειακής εορτής.
ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ ΔΩΡΗΤΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΡΑΨΗΣ
- Ευάγγελος Νικ. Καντζέλης (αείμνηστος)
- Χρήστος Αθ.Πασσιάς ( ο πατέρας του οικοδόμησε το 1925 τον άνω όροφο)
- Νικόλαος Μητροκώστας (ομογενής Δικηγόρος στην Αμερική)
Επίσης αναφέρθηκε με θερμά λόγια στην αρωγή του Δήμου Ιωαννιτών και του περιφερειάρχη Ιωαννίνων (με παρέμβαση και του προέδρου κοινότητας Κράψης) για τα κονδύλια που πρόσφεραν κατά την έναρξη των εργασιών ανακαίνισης.
Σημαντικό έργο αποτέλεσε και η ταξινόμηση και διαφύλαξη των πέντε ιστορικών αρχείων του σχολείου και της κοινότητας Κράψης που φυλάσσονται εντός του σχολείου.
Ο πάτερ Νικόλας στην ομιλία του: ευχαρίστησε τον πρωτομάστορα όλων των εργασιών, τον κ. Απόστολη Σάλλο, εκ Δερατίου Αλβανίας, που με δεξιοτεχνία και αγάπη για την πέτρα, αποκατέστησε το μνημείο με σεβασμό στην αρχική του μορφή.
Επίσης στην ομιλία του ο παπά Νικόλας, αναφέρθηκε στους ηλικιωμένους του χωριού, με τα χαρακτηριστικά λόγια ότι «πήραν τα γεράματά τους και ήρθαν να σταθούν στην αυλή του σχολείου, να τιμήσουν και να μακαρίσουν γονείς, δασκάλους» .
Η παρουσία τους συγκίνησε και σφράγισε την αξία της μνήμης, αλλά και ο πατέρας Νικόλαος επιφύλαξε σε αυτούς μια μεγάλη έκπληξη!
Παρέδωσε αναμνηστικό απολυτήριο από το Δημοτικό Σχολείο Κράψης (πιστό αντίγραφο) σε όσους φοίτησαν έστω και μία ημέρα σε αυτό .
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε η έπαρση της σημαίας στον αυλόγυρο από δύο πρώην μαθητές του σχολείου, η εκφώνηση σχολικών ποιημάτων όχι μόνο από τα εγγόνια των μαθητών του σχολείου αλλά και από τους ίδιους τους μαθητές ενδεικτικά τον Γιώργο Παπαπέτρο, τον Ηλία Μ.Καντζέλη και την Ιφιγένεια Κοσμά.
Τελέστηκε επίσης επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο πεσόντων και κατάθεση στεφάνων στην μνήμη των Κραψιτών που έπεσαν υπέρ της Πατρίδας.
Η Αδελφότητα των Κραψιτών Αθηνών, με απόφαση του ΔΣ δώρησε στο ανακαινισμένο Δημοτικό Σχολείο Κράψης 150 καρέκλες για τις ανάγκες εκδηλώσεων σε αυτό.
Κι επειδή τα λόγια μιλάνε στην ψυχή πιο πολύ και με τις εικόνες σας παραθέτουμε ένα μικρό δείγμα.
Με εκτίμηση
Το Διοικητικό Συμβούλιο
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΡΑΨΗΣ
Το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Κράψης(Ν.Ιωαννίνων) δεσπόζει στην κάτω πλατεία του χωριού, δίπλα στον Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Κράψης(1563) και συνθέτει το ιστορικό κέντρο της Κράψης.
Οικοδομήθηκε, ο άνω όροφος το 1925, απο τον Δημήτριο Πασσιά, με χορηγία του Κραψίτη Δημητρίου Χρόνη από την παραποτάμια περιοχή Γκουβέτσι και τελευταία φορά το κουδούνι ήχησε, τον Ιούνιο του 1986, με τους τελευταίους 5 μαθητές!
Η αρχιτεκτονική του κτιρίου στηρίζεται στην παραδοσιακή τεχνική της περιοχής, λιθοδομή με κυρίαρχο υλικό την τοπική πέτρα, η οποία είναι ανεπίχριστη και την στέγη από σχιστόπλακα
Εκτείνεται σε 2 επίπεδα (πλέον του υπογείου) κι έχει αυστηρή γεωμετρική μορφή, με λιτούς καθαρούς όγκους.
Στον πάνω όροφο το σχολείο λειτουργούσε με δύο κύριες αίθουσες (δεξιά αρρένων και αριστερά θηλέων) και ο κάτω όροφος (επικλινής στην πίσω πλευρά του κτιρίου), χρησιμοποιούνταν ως σάλα για συσσίτια και ο υπόλοιπος χώρος ήταν το κοινοτικό γραφείο.Επίσης, το κτίριο έχει κ έναν ημιυπόγειο μικρό χώρο για αποθήκη.
Γύρω από το σχολείο, ήταν η κεντρική πλατεία του χωριού το «ΜΕΣΟΧΩΡΙ»
Επειδή το σχολείο ήταν δημόσιο κτίριο σε συνδυασμό με την αυλή του που εκτείνονταν στην μπροστινή όψη του, συνέθεταν το κέντρο της δημόσιας ζωής του χωριού από το 1920-1960 με αρκετά μαγαζιά.
ΤΑ ΚΑΦΕΝΕΙΑ ΣΤΟ ΜΕΣΟΧΩΡΙ ΚΡΑΨΗΣ
Στη δεκαετία του 1940-1950 λειτουργούσαν γύρω από το Δημοτικό Σχολειο:
1) Καφενείο – μπακάλικο του Περικλή Γιωργάκη (λειτουργούσε και ως σφαγείο 1940-1967). Στη συνέχεια περιήλθε για μια διετία στον Νικόλαο Βλάχο (μετέπειτα Γραμματέας της κοινότητας Κράψης) και στην Ελένη Γράβου του Σωτηρίου).
2) Καφενείο του Δημήτρη ( Μήτσου) Μηργιάννη για 20 χρόνια. Σήμερα είναι κατοικία της οικογένειας.
3) Το τσαγκαράδικο του Ντέλλα και στη συνέχεια καφενείο του Στέφου Λιόντου
4) Καφενείο (μπακάλικο)του Γιώργου Παγκούρα, ο οποίος είχε και άλλη επαγγελματική ιδιότητα αφού κατασκεύαζε «κάπες» για τους κτηνοτρόφους.
Στη βρύση «Κουρουμπλάκη» στην πίσω και κάτω πλευρά του σχολείου, χαμηλά στον Αη Νικόλα ξεδιψούσαν οι μαθητές και το χωριό.
Ο αύλειος χώρος του σχολείου, που αποτελούσε και την κεντρική πλατεία του χωριού το «Μεσοχώρι» , δεν ήταν διαμορφωμένος και είχε έναν τεράστιο φτελιά όπου καθόντουσαν οι συγχωριανοί μας στον ίσκιο του στις θρησκευτικές γιορτές και πανηγύρια.
Διαμορφώθηκε (ο αυλόγυρος του σχολείου) στην μορφή που είναι σήμερα δηλ. Αρχικά τσιμέντο (πλακόστρωτο τα τελευταία χρόνια)με αμφιθεατρικά σκαλιά επί προεδρίας Αποστόλου Καντζέλη (1956), προτομή του οποίου ,δεσπόζει στην αυλή του σχολείου.
